دست مغز دوم انسان است
همه چیز از حرکت درون مغز شروع میشود. از حرکت در دوران جنینی تا لحظه تولد، انسان با حواس پنجگانه خود دنیا را میشناسد. اما تعبیر وتفسیرهای بعدی توسط سرنخ های اجتماعی شکل میگیرد.
از بدو تولد نوزادان به نخستین واحد اجتماع به نام خانواده وارد می شود. هر خانواده بنابر فرهنگ و محیط جغرافیایی و شرایط اقتصادی خود خط مشی متفاوتی در پرورش فرزندان تازه متولد شده دارند. مثلاً در ایران نوزادان را قنداق می کنند در بین روستاییان و عشایر نوزادان را درون چادر هایی که به دو قلاب بسته شده و حالت تاب مانند دارد قرار می دهند و مدام تاب می دهند و در شهرها نوزادانشان را معمولاً درون تخت خواب قرار می دهند. تفاوت های فرهنگی و جغرافیایی و اقتصادی بر روی رشد حسی حرکتی و هیجانی و حتی ارتباطی کودکان اولین و دراز مدت ترین اثرات خود را میگذارد.
اما اثر درازمدت ثانویه توسط سیستم بزرگتری به نام مدرسه و کلاس درس و معلم ایجاد میشود. در مدرسه شخصیت اجتماعی کودک شکل می گیرد و متوجه من اجتماعی خود می شود. بنابر این ویژگی های فرهنگی جغرافیایی و همچنین اقتصادی مدارس هم بسیار حائز اهمیت هستند. خانواده میتواند در دوران سن مدرسه کودکان حکم تسهیل گر و حمایت گر داشته باشند. بنابراین دو سیستم خانواده و مدرسه مکمل یکدیگر هستند. مثلاً کودکی که در سیستم خانواده مورد بی‌مهری قرار میگیرد و دچار حالات اضطرابی و اعتماد به نفس پایین و سایر مشکلات می شود معلم با همکاری کادر مدرسه (مشاور ناظم و همچنین همکلاسی ها) می‌توانند در بهبود این حالات کودکان کمک بسیاری انجام دهند.
بنابراین می توان نتیجه گرفت که هیجانات معلم از هیجانات کودک بسیار اهمیت بیشتری دارد معلمی که دارای هیجانات سالم و پایداری باشد می تواند به کودک آسیب دیده در سیستم خانواده یا مدرسه کمک کند و همراه کودک در مسیر رشد شناختی و حسی حرکتی و هیجانی سالم پیشرفت کند و به سیستم خانواده کمک کند بینش لازم را به آنان بدهد و با همکاری مشاور خانواده به آنان را همراهی کند.
در دوران همه گیری کرونا شرایطی که برای خانواده،مدارس و دانش آموزان پیش آمد نشان داد که هیجانات و مهارت مادران نه تنها در پرورش بلکه در آموزش هم بسیار اثرگذار است. قبل از دوره کرونا فاصله زیادی بین سیستم آموزشی مدارس و خانواده ها وجود داشت. ولی با ایجاد این شرایط موضوع آموزش والدین در منزل مطرح شد. مادران شاغل یا مادرانی که چند فرزند در سنین مختلف دارند شرایط متفاوتی بری آموزش دارند. در نتیجه مسائل اموزشی فشارروانی مضاعفی بر دوش مادران میشود. عدم آشنایی مادر با همه منابع دروس،عدم مدیریت زمان،مدیریت رفتار خواهران و برادران دیگر در زمان کلاس آنلاین،عدم تمرکز دانش آموز سرکلاس و کاهش فعالیت بدنی کودکان که باید روزهای زیادی را در منزل های کوچک امروز بمانند، موجب مشکلاتی در سیستم خانوادگی و یادگیری دانش آموزان میشود.
در چنین شرایطی بسیاری از والدین به مشاورین، روانشناسان یا روانپزشک مراجعه میکنند و شکایت از عدم توجه، یادگیری یا بعضا رفتار مخرب و تکانشگری، دارند و مطالبه درمان سریع هستند. و تعداد زیادی باورهایی از اثربخشی درمان دارویی،جلسات زیاد نوروفیدبک و… دارند. اما چطور میتوان انتظار داشت انسان که موجودیست کاملا اجتماعی و با حرکت مبنای پایه ای رشد اوست، در این روزگار که از اجتماع و حرکت دور مانده دچار هیچگونه مشکلی نشود.
در واقع والدین نیاز به آموزش هایی هم در جهت پرورش و هم در جهت آموزش دارند چه زمانی که مدارس بازگشایی شوند و چه زمانی که این شرایط ادامه داشته باشد. هر گونه درمانی (دارو درمانی، نوروفیدبک،بازی درمانی و..) نیاز به ارزیابی جامع،اموزش و بررسی مداوم دارد.
با توجه به مشکلات اضطرابی،افسردگی و.. که در حال حاضر شاهد آن هستیم و پیش بینی میشود تا روزگاران پساکرونا روند افزایشی داشته باشد،بیمه شدن خدمات روانشناسی و مشاوره میتواند کمک بسیاری در تسهیل ارائه به مراکز روانشناسی باشد.
مسئله ای که بیش از هرچیز دیگری در این میان خودنمایی می‌کند این است که کلاس درس مانند جامعه واقعی است. در کلاس‌های درس هم مثل جامعه کودکان بحث قشر زرنگ و متوسط و ضعیف طبقه‌بندی می‌شوند و حول محور مرجعیتی به نام معلم. حتی در آموزش انلاین هم دیده میشود که معلمان این طبقه بندی را حفظ میکنند.
دانش آموزان و والدین قشر زرنگ یا به اصطلاح مرفه خصوصیات و انتظارات خاص خود را دارند و من اجتماعی متفاوتی را نسبت دانش آموزان قشر متوسط و ضعیف دارند و برای نگهداری و ثبات جایگاه خود تلاش و بسیاری میکنند و معمولاً به صورت فردی تلاش می کنند تا گروهی،جنبه های دیگر زندگی را نادیده گرفته و صرفا هویت خود را در موفقیت تحصیلی میبینند. در واقع نگاه طبقاتی در این سنین و در این محیط کاملاً شکل می گیرد.
اما معلم آگاه و والدین آموزش دیده می توانند مهارت ها و ضعف های دانش آموزان را شناسایی کرده و در جهت بهبودی و پیشرفت آنان برنامه‌ریزی بکنند. در واقع و و مشکلات آموزشی صرفاً مختص به دانش آموزان به اصطلاح قشر متوسط و ضعیف نیست. بلکه شناسایی و تشخیص مشکلاتی در دانش آموزان با عملکرد بالا یا به اصطلاح زرنگ نیاز به نگاهی علمی و موشکافانه دارد. همانقدر که از عملکرد تحصیلی بالا تقدیر میشود از عملکرد ورزشی یا هنری دانش اموزان دیگر هم قدردانی شود تا بدین وسیله توجه دانش اموزان به جنبه های دیگر و چه بسا مهم تر زندگی جلب شود. گاهی تجربه موقعیتی پایین تر و قرار گرفتن در موقعیتی که دانش اموز به فکر چگونگی حل مسئله بیفتد به دانش اموزان دارای عملکرد بالا بینش میدهد که در موقعیت های مختلف زندگی چگونه مسئله را حل کنند.
زمان کمی به شروع بازگشایی مدارس باقی مانده، توجه داشته باشید که شناسایی مهارت ها و استعداد ها و ضعف ها و تقویت مهارت های حسی حرکتی و ارتباطی کودکان در هر سه سطح (زرنگ،متوسط،ضعیف) در کلاس درس لازم است و به کودکان در رشد ارتقاء فردی و اجتماعی کمک می کند و این نگاه طبقاتی را در این سنین حساس از آنها دور می کند و روحیه کار جمعی و نگاه انتقادی را به آنان می دهد.
مطالعه بیشتر:
0 دیدگاه