اهمیت و تاثیر گفتگو بر روابط خانوادگی و اصول گفتگوی خوب
28
مارس

اهمیت و تاثیر گفتگو بر روابط خانوادگی و اصول گفتگوی زوج

به خاطر اهمیت و تاثیر گفتگو بر روابط نزدیک در بین اعضاء خانواده  الخصوص زوجین بر ان شدیم تا در این مقاله به تعریف گفتگو ، توانمندی ها و موانع موجود در گفتگو و اصول گفتگو  بپردازیم.

مطالعات نشان می‌دهند که گفتگوها نقش بسیار مهمی در بهبود روابط انسانی و رشد فردی ایفا می‌کنند. این تأثیرات از طریق چندین مکانیزم اتفاق می‌افتد. به عنوان مثال، گفتگوهای معنادار و باز با دیگران می‌تواند احساس ارتباط و انسجام اجتماعی را تقویت کند و از جمله این مکانیزم‌ها است.

همچنین، از طریق گفتگوها افراد می‌توانند دیدگاه‌های جدیدی را در مورد مسائل مختلف کشف کنند و با نقدهای سازنده دیگران رو به رو شوند. این موارد می‌تواند به افزایش دانش و درک فردی کمک کرده و در نتیجه، به رشد فردی و حرفه‌ای فرد کمک کند.

گفتگو چیست؟

گفتگو، یک فرآیند تعاملی است که در آن افراد با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند تا اطلاعات، ایده‌ها، نظرات، و احساسات خود را به اشتراک بگذارند. این فرآیند ممکن است به صورت حضوری، تلفنی، یا به صورت مجازی انجام شود و در طول آن، افراد به اشتراک‌گذاری تجارب، حل مسائل، یا فراهم کردن ارتباطات شخصی و اجتماعی می‌پردازند.

نظر دانشمندان در رابطه با گفتگو بین افراد

دانشمندان نیز به صورت گسترده درباره اهمیت گفتگو و تأثیر آن بر ارتباطات انسانی و رشد فردی مورد مطالعه و تحقیق قرار داده اند. بر اساس تحقیقات، دانشمندان معتقدند که گفتگوها نه تنها به اشتراک گذاری اطلاعات می‌پردازند، بلکه نقش مهمی در ایجاد ارتباطات عمیق‌تر، افزایش درک متقابل، و حل مسائل اجتماعی دارند.
در مطالعات روانشناسی، برخی از دانشمندان به دو جنبه مهم گفتگو تأکید می‌کنند: ارتباطات انسانی و رشد فردی. آنها معتقدند که گفتگوها می‌توانند به تقویت روابط انسانی، ایجاد ارتباطات معنی‌دارتر، و افزایش اعتماد به نفس کمک کنند. همچنین، این تعاملات می‌توانند به رشد فردی و حرفه‌ای فرد کمک کنند و به او امکان می‌دهند تا در مواقع مختلفی با موفقیت عمل کند.
به طور کلی، نظر دانشمندان نشان می‌دهد که گفتگوها نقش بسیار مهمی در توسعه ارتباطات انسانی و رشد فردی ایفا می‌کنند و می‌توانند به بهبود کیفیت زندگی افراد کمک کنند.

برخی از دانشمندان و پژوهشگران معروف در این زمینه عبارتند از:

1.دکتر فاطمه رمضانخانی: استاد روان‌شناسی و متخصص در زمینه ارتباطات بین فردی که تحقیقات فراوانی در زمینه اهمیت گفتگو و تأثیر آن انجام داده است.
2. استیون آرتور پینکر: روان‌شناس و استاد دانشگاه که به مطالعه ارتباطات انسانی و تأثیر گفتگوها بر روابط فردی می‌پردازد.
3. دکتر جان گاتمن: متخصص روان‌شناسی و نویسنده کتاب‌های متعدد در زمینه ارتباطات انسانی که به بررسی اهمیت گفتگو و ارتباطات بین افراد پرداخته است.
این تحقیق‌گران و دانشمندان به طور گسترده به بررسی اهمیت و تأثیر گفتگو در زمینه‌های مختلف از جمله روابط انسانی، روان‌شناسی، و رشد فردی پرداخته‌اند و نتایج تحقیقات آن‌ها نقش مهمی در درک عمق این موضوع دارد.

توانمندی ها و موانع موجود در گفتگو

توانمندی‌ها و موانع موجود در گفتگو می‌توانند به شکل زیر مطرح شوند:

توانمندی‌ها:

    •  ایجاد ارتباط عمیق‌تر:

گفتگو می‌تواند به ایجاد ارتباطات عمیق‌تر و موثرتری با دیگران منجر شود و این ارتباطات می‌توانند به رشد شخصی و اجتماعی کمک کنند.

    •  حل مسائل و درک بهتر:

از طریق گفتگو، افراد می‌توانند به تبادل نظر و دیدگاه با دیگران بپردازند و مشکلات را بهبود بخشند و یا آنها را حل کنند.

    • توسعه مهارت‌های ارتباطی:

گفتگو می‌تواند به توسعه مهارت‌های ارتباطی، شناختی و انعطاف‌پذیری افراد کمک کند و افراد را در مواجهه با موقعیت‌های مختلف ارتباطی تقویت کند.

موانع:

    • نبود فرصت:

بعضی از افراد به دلیل شلوغی زندگی و فشارهای روزمره، فرصت کافی برای گفتگو با دیگران را ندارند.
    • فراهم نشدن محیط مطلوب:

اکثر وقت ها محیط‌ها و شرایط محدودیت‌هایی را برای انجام گفتگو فراهم می‌کنند که می‌تواند مانع از بروز گفتگوهای موثر شود.
    • نبود مهارت‌های ارتباطی:

گاهی افراد ممکن است به دلیل نداشتن مهارت‌های ارتباطی کافی، از انجام گفتگوهای موثر با دیگران بازمانده باشند.
    •  ترس از rejection:

تعدادی از افراد ممکن است به دلیل ترس از  rejection یا عدم پذیرش شنیده شدن، از بیان نظرات یا احساسات خودداری کنند و در نتیجه، گفتگوهای موثری برقرار نکنند.
با این وجود، با ایجاد فرصت‌ها و ایجاد محیطی مناسب و همچنین توسعه مهارت‌های ارتباطی، می‌توان از توانمندی‌های گفتگو بهره‌برداری کرد و موانع آن را کاهش داد.
 مسایل تاثیر گذارگفتگو  برای همه همسران

نتیجه‌های مطالعات در زمینه گفتگو زوجین نشان می‌دهد که این ارتباطات می‌تواند نقش بسیار مهمی در بهبود و حفظ روابط زناشویی داشته باشد. برخی از نتایج و تأثیرات مثبت این گفتگوها عبارتند از:

    • افزایش فهم متقابل:

گفتگو و بحث باز با همسر می‌تواند به فهم بهتری از نیازها، ترس‌ها، و امیدهای همسر منجر شود و باعث ایجاد همدلی و همدردی بیشتر در رابطه می‌شود.

    • ایجاد ارتباط عمیق‌تر:

گفتگو می‌تواند به ایجاد ارتباطات عمیق‌تر و موثرتری با دیگران منجر شود و این ارتباطات می‌توانند به رشد شخصی و اجتماعی کمک کنند.

    • حل مشکلات و تضادها:

از طریق گفتگو، افراد می‌توانند به تبادل نظر و دیدگاه با دیگران بپردازند و مشکلات را بهبود بخشند و یا آنها را حل کنند.

    • تقویت اعتماد:

گفتگو و بحث باز می‌تواند به افزایش اعتماد به همدیگر و ایجاد حالتی از اطمینان و ثبات در رابطه منجر شود.

با این حال، در مقابل همانطور که گفته شد، ممکن است موانعی نیز در مسیر این گفتگوها وجود داشته باشد که می‌تواند به عدم ارتباط موثر و مشکلات در روابط زناشویی منجر شود. از این رو، توجه به روش‌های بهبود ارتباطات و تسهیل فرآیند گفتگو می‌تواند به بهبود روابط زناشویی کمک کند.

مؤلفه‌های اساسی یک گفتگو :

مؤلفه توضیح
شنیدن توانایی فهمیدن و درک پیام‌ها و اطلاعاتی که توسط طرف مقابل ارسال می‌شود
صحبت کردن توانایی ارسال پیام‌ها و اطلاعات به طرف مقابل با استفاده از کلمات و عبارات مناسب
فهمیدن  توانایی درک و تفسیر صحیح پیام‌ها و اطلاعاتی که توسط طرف مقابل ارسال می‌شود
تعامل بین فردی  ایجاد ارتباط بین دو یا چند نفر که از طریق ارسال و دریافت پیام‌ها و اطلاعات با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند
تأیید و تکرار تأیید صحت و درک پیام‌های دریافتی از طرف مقابل و یا تکرار محتوای آنها به منظور اطمینان از صحیح بودن فهم.
بیان احساسات ابراز و توجیه احساسات و وضعیتهای درونی فرد مانند خوشحالی، ناراحتی، نگرانی، و …
پذیرش  قبول و درک پیام‌ها و اطلاعاتی که توسط طرف مقابل ارسال می‌شود بدون تحلیل و ارزیابی نگران محتوا.

 

این مؤلفه‌ها با هم ترکیب شده‌اند تا یک فرآیند گفتگو موثر ایجاد کنند که ارتباطات مؤثر و سالمی بین افراد را فراهم کند.

تعریف گفتگو (ارتباط)

تعاریف زیادی از گفتگو شده است؛ یا به عبارت دیگر بجای کلمه گفتگو میتوانیم از ارتباط استفاده کنیم ؛واینگونه تعریف کتیم که : هر عمل متقابلی، که شامل انتقال پیام باشد؛ارتباط را شکل می دهد.

این تعریف از چه اجزایی تشکیل شده است؟

الف) عمل متقابل:

در فرآیند گفتگو، عمل متقابل به معنای واکنش‌ها و پاسخ‌هایی است که هر فرد به اطلاعات، نظرات، یا احساسات دیگران نشان می‌دهد. این واکنش‌ها می‌توانند شامل اظهارنظر، تأیید، سوال پرسیدن، یا حتی عدم واکنش باشد.
به عنوان مثال، فرض کنید در یک گفتگوی روزمره دوستانه، یکی از افراد می‌گوید:
“من امروز یک روز خوبی نداشتم.”
در اینجا، این جمله پیامی است که فرد اول به همنفسان خود ارسال می‌کند. حالا دیگران می‌توانند با عمل متقابل و پیام‌های خود واکنش نشان دهند. برای مثال:
1. “چرا؟ چه اتفاقی افتاد؟”
2. “متأسفم که اینو شنیدم. اگر نیازی به کمکی داری، من اینجام.”
3. “باور کن، منم امروز خیلی خسته‌ام.”
در اینجا، هر یک از این پاسخ‌ها نمونه‌ای از عمل متقابل هستند که نشان می‌دهد دیگران به پیام اول واکنش نشان می‌دهند. این تبادل نظرات و احساسات نشان دهنده یک فرآیند ارتباطی متقابل است که به تقویت روابط افراد کمک می‌کند.

ب) انتقال:

گفتگو در اینجا به معنای انتقال اطلاعات، دیدگاه‌ها، احساسات و ایده‌ها بین افراد است. به طور کلی، گفتگو یک فرآیند ارتباطی است که زمانی که دو یا چند نفر با یکدیگر صحبت می‌کنند، انتقال اطلاعات بین آنها رخ می‌دهد.
به عنوان مثال، وقتی دو نفر در مورد برنامه‌های آینده‌شان صحبت می‌کنند، آنها در واقع اطلاعات، ایده‌ها، و احساسات خود را به یکدیگر انتقال می‌دهند.
مثال:
علی: “من فکر می‌کنم که برای تعطیلات باید یک سفر طولانی به ساحل برویم.”
مریم: “ایده خوبیه! من هم همینطور فکر می‌کنم. به نظرم این بار باید به یک منطقه با ساحل زیبا برویم.”
در این مثال، هر دو فرد اطلاعات و ایده‌های خود را در مورد برنامه تعطیلات خود به یکدیگر منتقل می‌کنند. این تبادل نظرات و اطلاعات نشان دهنده فرآیند گفتگویی است که به انتقال اطلاعات و دیدگاه‌ها بین افراد منجر می‌شود.

 

ج) پیام

در معنای پیام، گفتگو به ارسال و دریافت پیام‌ها بین افراد اشاره دارد. این پیام‌ها ممکن است شفاهی، کتبی، صوتی یا حتی تصویری باشند و از طریق وسایل مختلفی مانند تلفن، پیامک، ایمیل، چت و غیره ارسال شوند.

به عنوان مثال، در یک مکالمه پیامکی بین علی و مریم :
علی: “من فکر می‌کنم که برای تعطیلات باید یک سفر طولانی به ساحل برویم.”
مریم: “به نظرم همینطوره! من هم فکر می‌کنم یک سفر طولانی به ساحل بسیار خوب است.”
در این مثال، هر دو فرد از طریق پیام‌های متنی اطلاعات و ایده‌های خود را در مورد برنامه تعطیلات به یکدیگر ارسال می‌کنند. این تبادل پیام‌ها نشان دهنده فرآیند گفتگویی است که به ارسال و دریافت پیام‌ها بین افراد منجر می‌شود.

 

گفتگو خوب و اصیل بین اعضای خانواده و بین همکاران

گفتگوی اصولی بین زوجین:

گفتگوی اصولی بین زوجین  و نسل آینده معمولاً با رعایت چند اصل اساسی انجام می‌شود که شامل موارد زیر است:

احترام و محترمانه بودن: همه افراد در گفتگو باید با احترام و محترمانه با یکدیگر برخورد کنند. این شامل گوش دادن به نظرات دیگران، عدم قطعیت بیش از حد و احترام به حریم شخصیت هر فرد می‌شود.

صداقت و روشن‌گویی: افراد باید به صداقت و روشن‌گویی در بیان نظرات و احساسات خود توجه کنند. این باعث می‌شود که ارتباطات میان افراد مبتنی بر اطمینان و اعتماد باشد.

گوش دادن فعال: گوش دادن با دقت و تمرکز به نظرات و احساسات طرف مقابل از اصول مهم گفتگوی اصولی است. این کمک می‌کند که افراد احساس شناخته شدن و تحت توجه قرار گرفتن داشته باشند.

مشارکت و همکاری: همکاری و مشارکت فعال در گفتگوی اصولی باعث توسعه ارتباطات مؤثر و بهبود فرآیند تصمیم‌گیری می‌شود.

توجه به حقوق و نیازها: در گفتگو، باید به حقوق و نیازهای هر فرد توجه شود و تلاش برای رسیدن به توافقاتی که همه افراد احساس رضایت می‌کنند، انجام شود.

این اصول درکه برای ایجاد یک گفتگوی موثر و سازنده بین افراد بسیار مهم است و می‌تواند به ایجاد روابط سالم و پایدار کمک کند.

مدل سیستم های خانواده

در مدل سیستم خانواده، گفتگوها و ارتباطات نقش بسیار مهمی دارند. این مدل بر این اصل تأکید دارد که خانواده‌ها به عنوان یک سیستم اجتماعی عمل می‌کنند و در آن ارتباطات و تعاملات بین اعضای خانواده موثر بر روابط و عملکرد آنها هستند. در این مدل، گفتگوها در خانواده به عنوان یک فرآیند مهم برای انتقال اطلاعات، احساسات، ارزش‌ها و نیازهای افراد شناخته می‌شوند.
 مثال:
در مدل سیستم خانواده، یک گفتگو می‌تواند به صورت زیر باشد:
علی : “ما باید بهترین راه برای مدیریت وقت خود و کودکان پیدا کنیم.”
مریم: “بله، موافقم. ممکن است یک برنامه زمان‌بندی مشترک برای فعالیت‌های خانوادگی و تعاملات با کودکان مفید باشد.”
در این مثال، والدبن درباره مدیریت وقت و فعالیت‌های خانوادگی صحبت می‌کنند. این گفتگو نشان می‌دهد که ارتباطات میان والدبن از اهمیت زیادی برخوردار است و می‌تواند به بهبود روابط خانوادگی و مدیریت بهتر خانه کمک کند.

از دیدگاه متخصصان مشاوره خانواده درتهران بهترین راه رهایی از تنش های والدین، این است که هر همسر رفتار خویش را تنها واکنش به فرد مقابل در نظر نگیرد، بلکه آن را عامل تعیین کننده ای در پاسخ همسرش بداند که با تغییر آن می توانیم در پاسخ همسر نیز تغییر ایجاد کنیم. ، تمرکز بر کار  یکدیگر، جهت یافتن بهترین راه اجتناب از “بازی سرزنش”راه حل هایی است که برای هر دو طرف قابل تایید هستند. در حالی که “سرزنش” تلاشی رقابتی است که در آن یک طرف سعی در غلبه بر دیگری دارد.

گفتگوی اصیل ، تلاشی مشارکتی است که در آن شرکت کنندگان بر توافق تمرکز  می کنند.

گفتگو خوب و اصیل بین اعضای خانواده

ارتباط  کلامی بین زوج

به طور کلی، گفتگوهای کلامی بین زوج می‌توانند در مورد موضوعات گوناگونی از جمله برنامه‌های روزمره، احساسات، روابط، مسائل مالی، برنامه‌های آینده و … باشند. البته بسته به شرایط و نیازهای زوجین، موضوعات مورد بحث می‌توانند متفاوت باشند. در ادامه یک مثال از گفتگوی کلامی بین زوج را مشاهده می‌کنید:

مریم: “عزیزم، آیا می‌توانیم در مورد برنامه‌های تعطیلات آینده صحبت کنیم؟”

علی: “بله، مطمئناً. چه موضوعی به ذهنت می‌رسد؟”

مریم: “من فکر می‌کنم یک سفر به شهر تاریخی می‌تواند جالب باشد. چطور؟”

علی: “ایده خوبیه. اما من فکر می‌کنم یک سفر به جایی با طبیعت زیبا خیلی خوب باشه. شاید بتونیم گزینه‌های مختلف رو بررسی کنیم و تصمیم بگیریم.”

مریم: “حتماً. بعداً در مورد این گزینه‌ها بیشتر بحث می‌کنیم و تصمیم مشترکی می‌گیریم.”

در این مثال، زوج به صورت باز و صادقانه در مورد برنامه‌های تعطیلات آینده خود صحبت می‌کنند و سعی می‌کنند با تبادل نظر و همکاری به یک تصمیم مشترک برسند. این نوع گفتگوی کلامی نشان دهنده تعامل موثر و سازنده بین زوج است که می‌تواند به بهبود روابط آنها کمک کند.

گفتگوی کلامی بین زوجین می‌تواند شامل عبارات بیانی و هم نوشتاری باشد. در این نوع از گفتگوها، زوجین ممکن است برای ارتباط بهتر و به اشتراک گذاری اطلاعات و احساسات خود از این دو روش استفاده کنند.

عبارات بیانی:

زوج می‌تواند احساسات، نظرات و نیازهای خود را به زبان گفتاری بیان کند. برای مثال در مثال بالا، مریم می‌تواند به شوهرش بگوید: “عزیزم، احساس می‌کنم این هفته خیلی استرس داشتم و نیاز به کمک شما دارم.”

عبارات نوشتاری:

زوجین می‌توانند از راه‌هایی مانند پیامک، ایمیل یا یادداشت‌های دست نوشته برای ارتباط بهتر استفاده کنند. برای مثال در مثال بالا، علی ممکن است یک نامه به همسرش بنویسد که در آن احساسات و تمایلات خود را به طور دقیق توضیح دهد و یا  مریم ممکن است یک پیامک به شوهرش بفرستد که در آن از او کمک می‌خواهد یا به او احساس محبت خود را بیان می‌کند.

استفاده از هر دو روش، به زوجین کمک می‌کند تا احساسات و نیازهای خود را به یکدیگر بیان کنند و ارتباطات بهتری را برقرار کنند.

 مذاکره غیرکلامی بین زوج

گفتگوهای غیرکلامی بین زوجین می‌تواند شامل عناصر مختلفی باشد که بی‌کلام به اشتراک گذاری احساسات، نیازها، و ارتباطات عمیق‌تر را بین زوجین تسهیل می‌کند. برخی از این عناصر عبارتند از:

لمس و ایما:

زوجین ممکن است با لمس‌های مختلف مانند آغوش‌گیری، نیازمندی به عناق یا دست‌گیری، احساسات خود را به یکدیگر بیان کنند. این ایماها و اشاره‌ها می‌توانند احساس محبت، اعتماد و حمایت را بین زوجین نشان دهند.

تماشا و توجه:

زوجین می‌توانند با تماشای یکدیگر و ایجاد تماس چشمی مستقیم، به یکدیگر نشان دهند که توجه کافی به یکدیگر دارند و مراقبت می‌کنند.

 بیان احساسات غیرکلامی:

از طریق انعکاس احساسات و انتقال موج‌های احساسی با استفاده از زبان بدنی، می‌توان احساسات خوشحالی، غم، ترس یا خشم را به طرف مقابل منتقل کرد.

توجه و حضور فعال:

زوجین می‌توانند با ایجاد حضور فعال در مکالمات غیرکلامی و توجه به نیازها و احساسات همسر خود، ارتباط عمیق‌تری بین آنها ایجاد کنند.

 شکل‌های هنری و خلاقیت:

استفاده از شکل‌های هنری مانند نقاشی، موسیقی، و رقص به عنوان راهی برای بیان احساسات و تجربیات عمیق‌تر نیز مطرح است.

به طور کلی، گفتگوهای غیرکلامی بین زوجین می‌تواند به تعمیق ارتباطات، تقویت اعتماد و ایجاد صمیمیت بین آنها کمک کند.

یکی ازمسائلی که در جلسات مشاوره خانواده درتهران عنوان می کنیم این است که لازم است به عنوان مشاور تلاش کنیم تا حد امکان  به مراجعه کنند یاد بدهیم پیام های کلامی وغیرکلامیشان با یکدیگر هم خوانی داشته باشد تا از دچارشدن افراد مقابلشان به  ابهام و عدم صراحت را به حداقل برسانیم . اگرمی خواهیم احساسی را به فرد مقابل براسانیم، سعی کنیم آن را به صورت کلام در آوریم، زیرا بیان احساس به صورت غیرکلامی فضای  شاخ و برک دادن به حرف واحساس ما را باز می کند و فرد مقابل ممکن است برداشت اشتباهی داشته باشد.

با این توضیحات، می‌توان نتیجه گرفت که گفتگوها بیشتر از یک فعالیت روزمره هستند، بلکه به عنوان یک فرآیند فرهنگی و اجتماعی می‌توانند به افراد کمک کنند تا روابط قوی‌تری را برقرار کنند و در راستای رشد و توسعه فردی پیشرفت کنند.

 

5/5 - (23 امتیاز)